Cyhoeddwyd: 27 Jul 2022
Wrth ymateb i gynllun Adeiladu Gwell Cymorth yr Adran Iechyd a Gofal Cymdeithasol (DHSC) i fynd i’r afael â nifer y cleifion sy’n cael eu cadw’n amhriodol dan orchymyn mewn ysbytai diogel, dywedodd Prif Weithredwr y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol, Marcial Boo:
“Mae pob diwrnod mae person yn cael ei gadw yn yr ysbyty heb fod angen yn ddiwrnod yn ormod. Mae’n annerbyniol felly, fwy na degawd ar ôl addo gweithredu gyntaf, fod cannoedd o bobl ag awtistiaeth ac anableddau dysgu yn dal i gael eu cadw fel cleifion mewnol pan allent fod yn derbyn gofal cymunedol.
“Mewn gormod o achosion, mae cleifion hefyd yn cael eu hatal a’u gwahanu, a all waethygu eu hamodau a’i gwneud yn fwyfwy anodd iddynt fynd adref. Mewn achosion eithafol, gallai fod troseddau sylweddol i hawliau dynol.
“Mae cynllun y DHSC i fynd i’r afael â’r pryderon hyn wedi’i ohirio am ddwy flynedd gan Covid, ac rydym yn falch ei fod wedi’i gyhoeddi o’r diwedd.
“Fodd bynnag, nid yw’n mynd yn ddigon pell ac mae’n ymddangos ei fod yn awgrymu y bydd rhai cleifion yn dal i gael eu rhoi mewn ysbytai sydd wedi’u graddio’n annigonol.
“Rydym yn croesawu’r Bil Iechyd Meddwl drafft, sydd â’r nod o leihau nifer y cleifion sy’n cael eu cadw’n amhriodol yn y tymor hir. Ond rhaid gweithredu ar unwaith i symud pobl allan o gadw diangen ac i'r gymuned.
“Mae’r CCHD yn archwilio sut orau i ddefnyddio ei bwerau cyfreithiol i helpu cleifion a’u teuluoedd. Gall hyn gynnwys gweithredu drwy’r llysoedd.”
Mewn trafodaethau gyda'r DHSC, y Comisiwn Ansawdd Gofal a GIG Lloegr, mae'r CCHD wedi galw am hawl y gellir ei gorfodi i fyw'n annibynnol i bobl anabl.
Rydym wedi datblygu model cyfreithiol i’w ymgorffori mewn cyfraith ddomestig.